गौरा पर्व

गमरा गौराको पर्व गौरीको पुजन ।
सम्पत्ति सन्तान प्राप्ति मिल्दछ शकुन ।।

सुदूरपश्चिम कर्णाली भारत गडवाल कुमाउँ ।
नाच गान गीत माङ्गल बज्छन दाईना दमाउँ ।।

हिमाल पुत्री पार्वतीले शिव पति पाउन ।
शिवको पूजन गरिन समीपमा आउन ।।

पार्वतीको पूजा देखी शिव खुसी भए ।
वर दिन पार्वतीका समीपमा गए ।।

शिवलाई पतिको रुपमा पाउन विन्ति गरिन् ।
शिवले तथास्तु भन्दा शिवका पाउमा परिन् ।।

द्रौपदीले गौरा पुजिन पाण्डव वन जाँदा ।
वनवास गुप्तवास धेरै कष्ट खाँदा ।।

त्यसैको सम्झना स्वरुप गौरी पुजन हुन्छ ।
धनधान्यले परिपूर्ण दीर्घजीवी बन्छ ।।

भाद्र शुक्ल कहिले कृष्ण गौरा पर्व पर्छ ।
विवाहित महिलाले व्रत पुजा गर्छ ।।

कृष्ण पक्ष पर्ने गौरा अनारी भन्दछन् ।
शुक्लपक्ष पर्ने गौरा उजेली मान्दछन् ।।

भाद्र मैना तृतियामा विरुडा जुटाउँछन् ।
चतुर्थीमा विरुडालाई राम्ररी केलाउछन् ।।

तृतियामा पाँचै अन्न जम्मा गर्छन् सबै ।
सफा शुद्ध ठाउँमा राख्छन जम्मा गरि तबै ।।

गहुँ, मास, गहत, केलाउँ, गुराउँस पाँचै लाई ।
चतुर्थीमा केलाउँछन सफा ठाउँमा आई ।।
पंचमी ती पाँचै अन्न ताम्रपत्र राख्छन् ।
तामाको भाडोमा भिजाई माथिबाट ढाक्छन् ।।

षष्टीमा पखाल्न जान्छन जलाशय धारा ।
गीत गाउँदै झुण्ड बनी व्रतालु ती सारा ।।

सप्तमीमा ग्वारा ल्याउने कार्यमा धाउँछन् ।
धान साउँ आप अम्वा अमला ल्याउँछन् ।।

पार्वतीको आकार वनाई डालोमा सजाउँछन् ।
लुगा लत्ता गहनाले राम्ररी सजाउँछन् ।।

राता नयाँ कपडा लिई पार्वतीलाई लाउँछन् ।
गाउँ भरिकी वुढीवाली माङ्गलगाउँदै आउँछन् ।।

टीका लगाई घुम्टो हाली पार्वती बनाउँछन् ।
नाचगान फाग माङ्गल रमाईलो मनाउछन् ।।

महेशको छुट्टै मुर्ति पिर्कामा सजाउँछन् ।
पार्वती महेशको बडाई साजवाज बजाउँछन् ।।

सात धागो एकमा बेरी दुवो धागो बन्छन ।
दुवो धागो लगाउनाले व्रत सफल हुन्छन् ।।

घाँटीमा लगाउँछन दुवो धागो वनाई सबै ।
दुःख दर्द सबै भाग्छ दुःख हुन्न कवै ।।

दुवो धागो पहिरेर पवित्र वन्दछन् ।
दुवो धागो नपैरेर नखानु भन्दछन् ।।

पुरुषको जनै जस्तै दुवो धागो हुन्छन् ।
दुवो धागो पहिरेर तव शुद्ध हुन्छन् ।।

गौराको वारेमा धेरै किम्दन्ती छन ।
गौरी उनै ग्वरा उनै पारवती हुन ।।।

पार्वतीको आराधनाले शिव खुशी भए ।
पारवतीको तपस्याले शिव पति पाए ।।

तवै चल्यो यो पुजन गोरा गौरी पुजा ।
कुनै भन्छन् हृैह्य वंशी सहृस्त्रार्जुनको कथा ।।

हृैह्य वंशी सहृस्त्रार्जुनले धन फिर्ता लिँदा ।
भृगुवंशी व्राहमण मरे उनले कष्ट दिँदा ।।

विधुवा व्राह्रमणी वसिन उपासना गर्न ।
कसरी सतित्व वचाउँ तिनी लागिन डर्न ।।

व्राहमणीले तेज वालक उपासनाले पाइन् ।
व्रहामणीको पुकार सुनी गौरी समिप आइन् ।।

वालकको तेजवाट राजा अन्धा भए ।
व्राह्मणीको समिपमा उनी माफी माग्न गए ।।

त्यसैको सम्झना स्वरुप गौरी पुजन थाले ।
सर्वशक्ति गौरी पुजन सवले ज्योति वाले ।।

भृगु वंशी कारण होला गौरी विवाह मान्छन् ।
शिव पार्वती विवाहको कारण हो ठान्छन् ।।

अष्टमीमा धुमधाम सँगगौरी पुजन हुन्छ ।
साईत हेरी वार हेरी विर्सजन बन्छ ।।

विदेश गएका पनि घरमा आउँछन ।
गौरीको प्रतापवाट आफ्ना जन पाउँछन ।।

महिला महेश्वर ग्वरा सवैले नचाउँछन् ।
दमाईले दाईन दमाउ साजवाज वजाउँछन् ।।

साँझमा धमारी गीत पुरुष जाती गाउँछन् ।
ग्वारामा देउडा खेल्न अरु पनि आउँछन् ।।

धुमाधम मनाउँछन गौरा औकात बर्गत हेरी ।
सबै जना घर आउँछन् ग्वारा आउँदा खेरी ।।

गौरीले वरदान दिउँन सबको भलो गरुन् ।
सुख शान्ती सधै छाओस् दुःख दर्द हरुन् ।।