२०८० मंसिर १५, शुक्रबार
December 1, 2023, Friday

बैज्ञानिक वन ब्यबस्थापनका कारण संकटमा चरा

जमुना न्युरे

वातावरणीय सन्तुलन र हुने प्रभावको बारे अध्ययन नगरी गरिएको बैज्ञानिक वन ब्यबस्थापनका कारण चराको अस्तित्व संकटमा परेको भन्दै  संरक्षण कर्मीहरु नै असन्तुष्ट बन्न थालेका छन् ।

नेपाल  सरकारले ल्याएको बैज्ञानिक बन ब्यबस्थापन  ऐन २०७१ कार्यबिधी अनुसार कैलाली र कञ्चनपुरमा कार्यक्रम संचालनमा रहेको छ । 
कैलाली र कंचनपुरमा चौतर्फी रुपमा वैज्ञानिक बन  पहुँच मा रहेका ब्यक्ति हरु को कमाइ खाने भाडो बन्न पुग्यो भन्दै आलोचना गरिन थालिएको  छ ।
कैलालीको घोडाघोडी ताल क्षेत्र वरपरका सामुदायिक बनहरुमा काटिदै गरेका रुखहरुका कारण पंछीहरुको अस्तित्व संकटमा पर्ने देखिएको छ ।
दुर्लभ पंक्षीहरुको बासस्थान बन्दै गएको घोडाघोडी ताल क्षेत्रमा  रहेका ति वनका रुख काट्न गरिएका क्रियाकलापले ताल र चराहरुको अस्तित्वमा खतरा पुग्ने देखिएको छ ।
वातावरणिय अध्ययन र प्रभावको कुनै अध्ययन नै नगरी वैज्ञानिक बन ब्यबस्थापन गरिएको सरक्षणकर्मी   हिरुलाल  चौधरीको भनाइ छ ।
लामो समय  सम्म सरक्षण मा काम गरिरहेका तिलक ढकाल भन्छन,  वैज्ञानिक वन ब्यबस्थापन  नीति तथा  कार्यबिधि आफैमा राम्रो हो ।
सरक्षणका सिद्दान्त अनुसार प्रकृतिलाई जस्तो छ त्यस्तै राख्नु पर्छ, त्यसले पारिस्थिक प्रणाली चुस्त दुरुस्त राख्दछ ढकाल भन्छन ।   वैज्ञानिक बन को सिद्धान्त आफैमा खराबी होईन   तर अभ्यास मा भने कमजोरी देखियको उनको भनाइछ ।
यता डिभिजन वन कार्यलय कैलालीका प्रमुख  राम चन्द्र कडेंलले कार्यबिधि अनुसार नै वैज्ञानिक बन ब्यबस्थापन गर्दा जैबिक विबिधता र पारिस्थितिक प्रणाली कायम गर्ने गरि काम गरिरहेको बताए । बसन्ता सरक्षित बनको क्षेत्रमा , निकुञ्ज को मध्यवर्ती क्षेत्रमा  वैज्ञानिक बन ब्यबस्थापन  गरिएको छैन , सामुदायिक बनको सानो क्षेत्रमा  काम गर्दा जैविक विविधतामा कुनै असर नपर्ने उनले दाबी गरेका छन्  । बिस्तारै  रुपमा हैसियत बिग्रेका  सामुदायिक बनमा काम गर्ने , उपभोक्ताहरुको चाहाना  र उनिहरुको निर्णय अनुसार काम गरियको बताउदै उनले भने, उपभोक्ताहरु लाई सर्बसुलभ रुपमा काठ , दाउरा , जिबिका पार्जन का क्रियाकलाप , सिमसार  क्षेत्रको ब्यबस्थापन  पनि गर्नेछौ ।
यस्तै सरक्षणकर्मी तथा  चरा बिषेयज्ञ  दयाराम चौधरीले भने, बन बिभाग को कार्यनीति र सरक्षणकर्मी बिच आपसी मतभेत रहेको बताए । जहाँ बन नीति ले ठुला , सुकाखडा , ढलापडा  रुखहरु सामुदायिक बनको कार्ययोजना अनुसार  निकालिदा त्यसले चराको बासस्थान र आहार मा असर परेको थियो भने वैज्ञानिक बन ब्यबस्थापनले पनि अझ बढी  जोखिम नल्याउला भन्न सकिन्न ।
नेपाल पन्क्षिं सघका गिद्द सरक्षण अधिकृत  कृष्ण भुसालले चरा तथा जैबिक बिबिधता  सरक्षण बिना वैज्ञानिक बन ब्यबस्थापन को कुनै औचित्य  नरहेको बताउछन

Related News

डोटीमा युवकको शव फेला, हत्याको आशङ्का
डोटीमा युवकको शव फेला, हत्याको आशङ्का
  • २०७६ चैत्र ६

दिपायल – डोटीमा एक जना युवकको शव फेला परेको छ ।...

TOP