पशुपति मृगस्थली एउटा साधु बस्थे ।
शरिर सेताम्मे पारी खरानी लिई धस्थे ।।
रुखमुनि बसि भन्थे जे चाहन्छौ पाउँछौ ।
चाहेको अवश्यपाउँछौ जे जे मनमा धाउँछौ ।।
विहानै रुखमुनि बसी एउटै कुरा भन्थे ।
जे चाहान्छौ त्यही पाउँछौ आउने जाने सुन्थे ।।
सुनेको नसुन्यै गरी मानिस सुन्दै जान्थे ।
बटुवा ती कुरा सुनी दिमाग खुस्क्यो ठान्थे ।।
एक दिन एक जना यूवक त्यही बाटो आए ।
जे चाहन्छौ पाउँछौ भन्ने साधु सामु पाए ।।
साधुसँग सोध्न लागे सोचेको पाउँछौंर ?
मनले चाहेको पाई नवपथमा आउँछौंर ?
साधुले विश्वासको साथ पाउँछौ बालक भने ।
आत्मविश्वास प्रस्ट वाणी साधुबाट सुने ।।
तिमीले मलाई विश्वास गरे भने दिन्छु ।
तिमीले अवश्य पाउँछौ मैले जिम्मा लिन्छु ।।
जे चाहन्छौ त्यही दिन्छु के चाहन्छौ भन ।
मैले यी वोलेका कुरा राम्रोसँग सुन ।।
यूवक बोले आफ्नो ईच्छा हिराको व्यापारी ।
हीरामोती वेच्ने बन्ने यो हाल सपारी ।।
साधु बोले ठीक छ बालक एउटा हिरा दिन्छु ।
हातथाप कुरा सुन मैले जे जे भन्छु ।।
साधुले दाहिने हात उस्को हातमा राखे ।
चाहे जति हिरामोती पाउँछौ भन्न लागे ।।
बालक तिमीलाई मैले अनमोल हिरा दिन्छु ।
तिमीले वढाउँछौ हिरा मन ढुक्क हुन्छु ।।
यो हिरालाई वुद्घिमान समय भन्छन् ।
समय मुठ्ठीमा कसे चाहेको बन्दछन् ।।
समय मुठ्ठीमा कस गुम्न नदेऊ यसलाई ।
बनाउँछौ चाहेको हिरा कसिराख त्यसलाई ।।
साधुले यूवाको दोस्रो हातमा हात राखे ।
अमुल्य मोतीलाई पक्र साधु भन्न लागे ।।
महँगो मोती हो यसलाई धैर्य मोती भन्छन् ।
समय र धैर्य पक्रि चाहे जस्तो वन्छन् ।।
परिणाम नआएमा समय लगाई ।
धैर्य मोती धारण गर अधैर्य भगाई ।।
जसका साथमा धैर्य मोती सधै प्रबल हुन्छ ।
चाहेको अवश्य पाउँछ जीवन सफल बन्छ ।।
समयको सदुपयोग धैर्यको धारण ।
विश्वमा चाहेको पाउने बन्ने छ कारण ।।
साधुको कुरालाई सुनि यूवक गंभीर बने ।
समय फाल्दैन खेर यूवकले भने ।।
प्रत्येक पलको प्रयोग समय फाल्दैन ।
निस्क्रिय अल्छीको वसमा आफुलाई हाल्दैन ।।
थोपा थोपा खेर गए गाग्रो रित्तो बन्छ ।
खेर फाले प्रतिपल मानिस हीन हुन्छ ।।
बितेको समय आउन्न फर्केर कहिले ।
समयको सहि प्रयोग थालीहाल्छु अहिले ।।
समय र धैर्य पक्रि यूवक काममा लागे ।
हिराको व्यापारी बनी आफ्नो नाम राखे ।।
विना कारण समयलाई बरबाद गरेनन् ।
मनमा धैर्यको धारण कामसँग डरेनन् ।।
हिराको व्यापारी बनि साधु खोज्न गए ।
साधुले चिनेको देखि अचम्मित भए ।।
मन्दिर बनाएर ठूलो साधु त्यसमा राखे ।
साधुलाई मन्दिरमा राखी आश्रम खोल्न लागे ।।
साधुले यूवालाई सधैं समय सम्झाए ।
धैर्यको महत्वपनि सबैलाई बुझाए ।।
(नयाँ पत्रिकाको प्रेरक प्रसंगमा आधारित )
सिलिगुडी — दार्जिलिङका अग्रज नाटककार तथा चिन्तक पी. अर्जुनको शनिबार...